Çocuk ve erişkinde hastalığın seyri genellikle zararsız iken hamilelikte (özellikle ilk 10 hafta) geçirilen enfeksiyona bağlı olarak bebekte çok ciddi sakatlıklar ve ölüm
olabilmektedir. Bu durum kısaca Konjenital Rubella Sendromu (Doğumsal Kızamıkçık Hastalığı, DKH) olarak adlandırılmaktadır. Özellikle gebeliğin ilk 10 haftası içinde laboratuar bulgularıyla kanıtlanmış kızamıkçık hastalığı geçiren bir annenin bebeğinin hastalığı alma olasılığı neredeyse %100’dür. Çocuktaki hastalığın yaptığı hasar virusun alınma zamanıyla doğrudan ilişkilidir. Eğer gebe ilk 3 ayda virusu alırsa bebekte DKH veya ölüm olma olasılığı %80-90 iken, 4.ayda bu risk %11-24, 5.ayda %6’ya düşmekte ve 5.aydan sonra bebekte önemli bir sakatlık veya hastalık beklenmemektedir. Eğer anne son adetinden 12 gün sonra döküntü olursa çocuğa bulaşma olmayabilir. Ama döküntü annenin son adetinden 12-14. günler arasında olursa bu oran % 31, hastalık annenin son adetinden 3- 6 hafta sonra ortaya çıkarsa % 100’ dür.
DKH ilk defa 1941 yılında tanımlanmış ve hastalık bir halk sağlığı problemi olarak önem kazanmıştır. 1964 ilkbaharında Amerika’da oluşan kızamıkçık salgını 1964 yılında Amerika tarihinde bir 11 Eylül saldırısı gibi binlerce DKH’lı hasta ve sakat bebeğin doğumuyla sonlanan bir felakete dönüşmüştür.
DKH olan bebeklerde başlıca belirti ve bulgular aşağıda sıralanmıştır;
Göz : Katarakt,mikroftalmi(küçük göz),glokom(göz tansiyonu), retina iltihabı
Kalp: Patent duktus arteriosus(akciğer atardamarı ve aort arasındaki kanalın doğumdan sonra kapanmaması), pulmunor arter stenozu(akciğer atardamarında darlık), atrial septal defekt(kalp kulakçıkları arasında delik), ventriküler septal defekt (kalp karıncıkları arasında delik), myocarditis(kalp kası iltihabı)
Nörolojik:Sağırlık, mikrosefali(küçük kafalılık) , zeka geriliği
Diğer: Gelişme geriliği, hepatosplenomegali (karaciğeer dalak büyümesi), trombositopeni (pıhtılaşma hücrelerinde azalma)
Virusu almış bebeklerin yarısından fazlası doğumda normal gözlenir. 17. gebelik haftasından sonra virusu alan bebeklerde ciddi hasar oluşması beklenmez. İlk 3 aydan sonra kalpte hastalık oluşumu nadirdir. Katarakt DKH olan bebeklerde doğumda ya da aylar sonra ortaya çıkabilen bir tablodur. Katarak bir veya iki gözde oluşabilir.
Tanı
Asıl tanı yöntemi kızamıkçık kanda, virusu bulaştığında 1-2 hafta içinde yükselip çabuk kaybolan (4-8 hafta) IgM tipinde antikorların tespit edilmesidir. Döküntünün görülmesinden ortalama 4 haftaya kadar serumda kalabilir. Hemaglutünisyan inhibisyon antikorları hastalıktan sonraki dönemde pozitif olur. Yanlış pozitiflik tekrarlayan infeksiyondan, diğer viruslardan ve bilinmeyen nedenlerden meydana gelebilir. Kızamıkçığa özel Ig M antikor tespitinden 2 hafta veya daha sonraki günlerde Ig G antikorları tespit edilebilir.Rubella virüsü amniotik sıvıdan ve büyüyen hücre kültürlerinden elde edilir. Fakat bu test kısmen daha az duyarlıdırf ve 16.haftada yapılmalıdır.Kızamıkçık PCR ile de tespit edilebilir.
Prognoz
Annede özel bir risk yoktur. Ancak bebekte özellikle gebelik haftasına göre ciddi sorunlar oluşabileceği yukarıda belirtilmiştir. Tüm beyin dokularının iltihabı (panensefalit) geç belirti olarak 20 ‘ li yaşlarda ortaya çıkabilir. Siroz, safra akışının bozulması (koleostazis), pankreas iltihabı (pankreatit) olan hastalar tanımlanmıştır. Şeker hastalığı (diabet) DKH ‘lı hastaların % 20’ sinde tespit edilmiştir.Tiroid hastalıkları ve glokom keza DKH’nin geç sekelleri olarak ortaya çıkabilir.
Tedavi
Bilinen bir tedavi yoktur. Asıl yapılacak olan aşıyla korunmadır. Herşeye rağmen gebeliğin 3 ila 10.haftalarında anne kızamıkçık geçirirse gebeliğin sonlandırılması önerilmelidir. Bebekte infeksiyon ve sakatlıklar 11 ve 18. haftalarda da mümkündür.Bu hastalara gebelik sonlandırılması önerisi yanı sıra perinatolojik tanı önerilebilir. Kordosentez (bebek kordonundan kan alma) bebekte kızamıkçığa özel Ig M anirokorlarını tespit etmek amacıyla kullanılır. Bebekte Ig M sentezi 12. haftadan sonra başlar. Fakat kızamıkçıklı bebeklerde antikorlar ancak 22. haftadan sonra bulunmuştur. Bu yüzden test 19 ila 25. haftalar arasında yapılmalıdır. 22.haftaya yanlış pozitif (hastalık olmadan testin pozitif olması) sonuçlar not edilmiştir.Erken gebelikte (ilk3 ay) kızamıkçık geçirenlerle temas eden gebelere immunglobulin yapılması bebeğin hastalanmasını ve doğumsal sakatlıkları önlemez ve bu amaçla kullanılmamalıdır. Kızamıkçıktan şüphe edilen kadınların doğumdan sonra aşılanması DKH yarısını önler. Gebelikleri sırasında kızamıkçıktan şüphelenilen kadınlar postpartum dönemde aşılanmalıdırlar.
Asıl yaklaşım önlemek olmalı, bunun için tüm kız çocukları özellikle okul öncesi dönemde aşılanmalıdır. Bu yapılamazsa tüm gebelik isteyen kadınların planlanmış gebelikten 3 ay önce kanda antikorlarına bakılarak, kızamıkçıkla hiç karşılaşmamış olanların aşılanması en doğru yaklaşımdır.
DKH ilk defa 1941 yılında tanımlanmış ve hastalık bir halk sağlığı problemi olarak önem kazanmıştır. 1964 ilkbaharında Amerika’da oluşan kızamıkçık salgını 1964 yılında Amerika tarihinde bir 11 Eylül saldırısı gibi binlerce DKH’lı hasta ve sakat bebeğin doğumuyla sonlanan bir felakete dönüşmüştür.
DKH olan bebeklerde başlıca belirti ve bulgular aşağıda sıralanmıştır;
Göz : Katarakt,mikroftalmi(küçük göz),glokom(göz tansiyonu), retina iltihabı
Kalp: Patent duktus arteriosus(akciğer atardamarı ve aort arasındaki kanalın doğumdan sonra kapanmaması), pulmunor arter stenozu(akciğer atardamarında darlık), atrial septal defekt(kalp kulakçıkları arasında delik), ventriküler septal defekt (kalp karıncıkları arasında delik), myocarditis(kalp kası iltihabı)
Nörolojik:Sağırlık, mikrosefali(küçük kafalılık) , zeka geriliği
Diğer: Gelişme geriliği, hepatosplenomegali (karaciğeer dalak büyümesi), trombositopeni (pıhtılaşma hücrelerinde azalma)
Virusu almış bebeklerin yarısından fazlası doğumda normal gözlenir. 17. gebelik haftasından sonra virusu alan bebeklerde ciddi hasar oluşması beklenmez. İlk 3 aydan sonra kalpte hastalık oluşumu nadirdir. Katarakt DKH olan bebeklerde doğumda ya da aylar sonra ortaya çıkabilen bir tablodur. Katarak bir veya iki gözde oluşabilir.
Tanı
Asıl tanı yöntemi kızamıkçık kanda, virusu bulaştığında 1-2 hafta içinde yükselip çabuk kaybolan (4-8 hafta) IgM tipinde antikorların tespit edilmesidir. Döküntünün görülmesinden ortalama 4 haftaya kadar serumda kalabilir. Hemaglutünisyan inhibisyon antikorları hastalıktan sonraki dönemde pozitif olur. Yanlış pozitiflik tekrarlayan infeksiyondan, diğer viruslardan ve bilinmeyen nedenlerden meydana gelebilir. Kızamıkçığa özel Ig M antikor tespitinden 2 hafta veya daha sonraki günlerde Ig G antikorları tespit edilebilir.Rubella virüsü amniotik sıvıdan ve büyüyen hücre kültürlerinden elde edilir. Fakat bu test kısmen daha az duyarlıdırf ve 16.haftada yapılmalıdır.Kızamıkçık PCR ile de tespit edilebilir.
Prognoz
Annede özel bir risk yoktur. Ancak bebekte özellikle gebelik haftasına göre ciddi sorunlar oluşabileceği yukarıda belirtilmiştir. Tüm beyin dokularının iltihabı (panensefalit) geç belirti olarak 20 ‘ li yaşlarda ortaya çıkabilir. Siroz, safra akışının bozulması (koleostazis), pankreas iltihabı (pankreatit) olan hastalar tanımlanmıştır. Şeker hastalığı (diabet) DKH ‘lı hastaların % 20’ sinde tespit edilmiştir.Tiroid hastalıkları ve glokom keza DKH’nin geç sekelleri olarak ortaya çıkabilir.
Tedavi
Bilinen bir tedavi yoktur. Asıl yapılacak olan aşıyla korunmadır. Herşeye rağmen gebeliğin 3 ila 10.haftalarında anne kızamıkçık geçirirse gebeliğin sonlandırılması önerilmelidir. Bebekte infeksiyon ve sakatlıklar 11 ve 18. haftalarda da mümkündür.Bu hastalara gebelik sonlandırılması önerisi yanı sıra perinatolojik tanı önerilebilir. Kordosentez (bebek kordonundan kan alma) bebekte kızamıkçığa özel Ig M anirokorlarını tespit etmek amacıyla kullanılır. Bebekte Ig M sentezi 12. haftadan sonra başlar. Fakat kızamıkçıklı bebeklerde antikorlar ancak 22. haftadan sonra bulunmuştur. Bu yüzden test 19 ila 25. haftalar arasında yapılmalıdır. 22.haftaya yanlış pozitif (hastalık olmadan testin pozitif olması) sonuçlar not edilmiştir.Erken gebelikte (ilk3 ay) kızamıkçık geçirenlerle temas eden gebelere immunglobulin yapılması bebeğin hastalanmasını ve doğumsal sakatlıkları önlemez ve bu amaçla kullanılmamalıdır. Kızamıkçıktan şüphe edilen kadınların doğumdan sonra aşılanması DKH yarısını önler. Gebelikleri sırasında kızamıkçıktan şüphelenilen kadınlar postpartum dönemde aşılanmalıdırlar.
Asıl yaklaşım önlemek olmalı, bunun için tüm kız çocukları özellikle okul öncesi dönemde aşılanmalıdır. Bu yapılamazsa tüm gebelik isteyen kadınların planlanmış gebelikten 3 ay önce kanda antikorlarına bakılarak, kızamıkçıkla hiç karşılaşmamış olanların aşılanması en doğru yaklaşımdır.
0 yorum :